-
pyramidebanen
piramidale baan en extra piramidale baan.
deze vond ik moeilijk in de les. en snap ik nog niet volledig en zeker met name de extra piramidale baan.
-
3 Antwoorden
-
Hoi Nathalie!
Oeff dat is inderdaad ook echt zo’n hoofdpijn-onderwerp.
In het plaatje wat je erbij stuurt zie je de piramidale baan. Een beweging wordt bedacht in de hersenen, gaat via de hersenstam en ruggenmerg, en dan via de perifere zenuw naar de spier: De arm beweegt.Even een korte samenvatting:
Piramidale systeem:
Dit zijn de banen die de hersenschors met het ruggenmerg verbindt. Het is dus de communicatiesnelweg tussen met name de primaire motorische schors (=waar onze bewegingen bedacht worden), naar het ruggenmerg zodat het signaal kan worden doorgegeven aan onze spieren (=waar de bewegingen worden uitgevoerd). Als hier wat in misgaat (bijv een hersenbloeding of een dwarslaesie) dan zie je meteen ook wat normaal de functie had moeten zijn: er ontstaat een verlamming: De informatie kan niet meer worden doorgegeven van de hersenschors aan de betreffende spieren.In de les ‘Ruggenmerg: Stijgende en dalende banen‘ gaat het onder andere over de piramidebaan. Wellicht kan dat wat duidelijkheid bieden met name over het verloop van de piramidebaan in het ruggenmerg (80% van de vezels steekt bijvoorbeeld over naar de andere kant, dat soort informatie). En dat is dan weer handig als je bijvoorbeeld wilt begrijpen welke symptomen iemand krijgt met een dwarslaesie.
Extrapiramidale systeem:
Dit betekent inderdaad letterlijk “buiten de piramidebaan”… Want nadat we ooit het piramidale systeem hadden ontdekt… kwamen we er achter dat ook andere hersendelen bewegingen kunnen aansturen. Dus nouja… dan ga je voor de super originele naam: Extrapiramidaal haha. Vervolgens hadden ze dan ook weer moeite om de precieze anatomische structuren aan te wijzen die dan het extrapiramidale systeem zouden omvatten. Dus dat mensen het extrapiramidale systeem ingewikkeld vinden is helemaal niet gek!Vaak wordt met extrapiramidaal systeem bedoeld: De Basale Ganglia, dit zijn hersenkernen die midden in onze hersenen liggen, zij zorgen met name voor de fijnere afstemming, timing, remming en stimulering van onze bewegingen. Een groot verschil met de piramidebaan dus (zie boven). Laten we ook hier de functie even proberen voor te stellen door te kijken wat er gebeurt als er wat fout gaat: Bijvoorbeeld bij de ziekte van Parkinson zie je dat mensen moeite kunnen hebben met het STARTEN van beweging. Of bij de ziekte van Huntington maakt iemand dans-achtige bewegingen. Of bij tics (zoals Gilles de la tourette) vandaan, waarbij onbedoelde bewegingen gemaakt worden. Dit zijn extrapiramidale aandoeningen.
Hopelijk heb je hier wat aan!
Mocht je specifieke vragen hebben hierover dan hoor ik het natuurlijk graag! Dan kan ik iets gerichter uitleg geven. -
bij de ziekte van parkinson gaat hij dan uiteindelijk connectie maken met een andere zenuw (neuron) en gaat die recht naar beneden en maakt hij maar de kruising vanaf hij aan die spier komt. dopamine heeft daar ook meet te maken maar kan je specifieker uitles geven.
-
De hersenen zitten inderdaad vol met snelwegen, kruisingen en verbindingen (=alle witte stof). De tekening zoals boven staat (1 lijn van hersenen naar spier) is dus niet het hele plaatje. Er haken nog veel meer zenuwcellen op aan die de fijnere afstemming van de beweging maken.
In de hersenen wordt met elkaar gecommuniceerd door neurotransmitters. Dopamine is er eentje van. In het geval van Parkinson is er een tekort aan dopamine in de basale ganglia, waardoor de fijnere afstemming niet meer werkt van de bewegingen. In de les over Dopamine ga ik daar wat op in: https://jufdanielleacademie.com/courses/routekaart-zenuwstelsel/lessons/dopamine/topic/dopamine-video/
Dit alles speelt dus in de hersenen. Verder naar beneden richting het ruggenemrg loopt de snelweg wel gewoon nog naar beneden naar de spier toe. Daar heeft de parkinson geen effect.
Log in to reply.
