adaptie immuunsysteem aan zwangerschap

[Danielle]

Hoi @robingillet ! Snap ik heel goed, want het is een groot en complex geheel.

Lang verhaal kort: Progesteron werkt als immuunsuppressor. Evolutionair als functie: Het (deels)lichaamsvreemde embryo niet afstoten, maar hierdoor is de moeder wel vatbaarder voor infecties. Bekende voorbeelden zijn griep en COVID = vandaar het advies om je voor beide ziektes te laten vaccineren tijdens de zwangerschap.

→ Mocht je daar willen stoppen qua diepgang is dat helemaal oke 😉

Langer verhaal: Wat we zien is op de plek waar de trofoblast (= o.a. de toekomstige placenta) in de baarmoeder gaat zitten is juist dat het daar ter plekke van het baarmoederslijmvlies juist heel actief is met allerlei afweercellen: NK-cellen, dendritische cellen, macrofagen (oftewel cellen van het aangeboren afweersysteem) maar ook T-cellen (cellen van het verworven afweersysteem). Deze cellen nemen de functie juist aan om het embryo te beschermen! Dit worden ook nog wel eens de tolerogene cellen genoemd: Van het woord ‘tolereren’. Deze verandering van het afweersysteem naar een tolerantie systeem speelt een belangrijke rol in het in stand houden van de zwangerschap: Als deze tolerante cellen afwezig zijn, dan zal de zwangerschap geen stand houden.

Om het nog wat ingewikkelder te maken: Zwangerschap moet eigenlijk 2 dingen ondersteunen: Afweeronderdrukking (want: Niet embryo afstoten)… maar ook pro-inflammatoir (want: Embryo moet bijvoorbeeld fysiek dóór het baarmoederslijmvlies gaan om zich in te nestelen. Hiervoor is het noodzakelijk dat er cellen aan de kant gaan – lees; doodgaan, opgeruimd worden, etc). De twee uitersten (ontstekingsreactie én afweeronderdrukking) moeten dus aanwezig zijn. Dit voorbeeld geeft denk ik al aan hoe ingewikkeld het afweersysteem eigenlijk moet veranderen tijdens een zwangerschap. De betere terminologie is denk ik dan ook dat het afweersysteem ANDERS gaat werken, en zich op sommige punten toleranter moet opstellen… Maar het is echt enorm complex geheel dat over de hele linie van het afweersysteem anders gaat werken.

→ Wat we dus zien is dat het afweersysteem ánders werkt, en streng gecontroleerd wordt maar op sommige punten juist actiever wordt (zonder actieve tolerante afweercellen geen zwangerschap). Dus om te zeggen dat het alleen maar immuunsuppressie is, doet eigenlijk af aan de complexiteit van het afweersysteem tijdens de zwangerschap.

→ Meer lezen over dit ‘diepgangsniveau’ : Dit is een mooi artikel dat een samenvatting geeft – op een enigszins leesbare manier: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3025805/

Voor het hele verhaal: Ik denk dat je een compleet levensduur kan leren over het afweersysteem en de impact van zwangerschap hierop, en dan nog steeds niet alles weten / snappen 😉 Een specialisatie vanuit de immunologie zou hier zeker in helpen!

Hopelijk heb je hier wat aan!
Groetjes, Danielle