foetale bloedsomloop

[Danielle]

Hoi @roelvanhofstraeten ! Thanks 🙂

Ja zuurstofrijker bloed speelt zeker een rol! Na de bevalling (en dus na start ademhaling) zal het bloed zuurstofrijker worden. Dit geeft pulmonale vasodilatatie, en daardoor daalt de pulmonale vaatweerstand. Tegelijkertijd zal de systemische vaatweerstand juist stijgen door de veranderingen daar (wegvallen van de placenta met name). Dit verschil in druk zorgt ervoor dat het bloed ‘de verkeerde kant op’ gaat stromen in de ductus, en dát draagt waarschijnlijk bij om te gaan sluiten.(1,2)

Maar – zoals wel veel meer dingen in het lichaam – is het niet maar 1 factor die ‘besluit’ dat zoiets belangrijks sluit of niet. In dit geval speelt een rol bij het open houden:

1. Een lage zuurstofsaturatie (is voor de foetus een teken dat het nog niet geboren is).(1)
2. Verder spelen ook prostaglandines een rol: Prostaglandines (Prostaglandine E2 om precies te zijn) zijn verantwoordelijk voor het open houden van de ductus. En wordt gemaakt door de placenta. Na de geboorte valt die functie natuurlijk weg door het wegvallen van de placenta.(1)
3. Zwangerschapsduur: prematuren hebben een grotere kans op openblijven van de ductus na de geboorte.(2)

Maar klopt helemaal dat zwangeren liever geen NSAIDs gebruiken in de zwangerschap. Alle vormen van prostaglandineremmers (incl NSAIDs) zijn om bovengenoemde reden natuurlijk ongewenst. Als de baby nog niet geboren is kan dit zorgen voor vernauwing van de ductus botalli in ongeveer de helft van de baby’s, maar waarvan 1 studie ook liet zien dat die vernauwing weer afnam na stoppen van het medicijn indomethacine.(1)

En dit mechanisme gebruiken we ook om juist een persisterende open ductus botalli te behandelen: Normaal is de ductus na 2-3 weken na de geboorte ongeveer gesloten. Soms na een paar maanden. Maar veel langer is niet echt de bedoeling, zeker als het een zogenoemd ‘hemodynamisch significante’ ductus blijft = oftewel heeft invloed op de bloedstroom van het kindje: Dit kan complicaties geven bijv longoedeem, hartfalen, zuurstofbehoeftigheid, en nog veel meer.(1) Dan kunnen we medicatie (bijv ibuprofen) geven die prostaglandines remmen aan het kindje om dit te bevorderen.(3)

Bronnen:
Uptodate is een betaalde website, vaak hebben universiteiten, hogescholen, en ziekenhuizen een licensie om in te kunnen loggen, dus mocht je hier meer over willen lezen uit deze bronnen: Via school/werk kan je hier wss op inloggen:
1) https://www.uptodate.com/contents/patent-ductus-arteriosus-in-preterm-infants-pathophysiology-clinical-manifestations-and-diagnosis
2) https://www.uptodate.com/contents/physiologic-transition-from-intrauterine-to-extrauterine-life (“Circulatory changes”)
3) https://www.uptodate.com/contents/patent-ductus-arteriosus-in-preterm-infants-management (“Directed pharmacologic therapy”)

[Roel]

Waauw, ontzettend bedankt voor dit uitgebreide antwoord.