Ik maak even een onderscheid tussen de bradycardie, en de sporters die omvallen met een hart”stilstand” en overlijden. Denk aan Nouri bijvoorbeeld maar zo zijn er (jammer genoeg) nog meer.
De bradycardie past inderdaad bij een gezond sportershart. Je hart past zich hierop aan (is gespierder en pompt krachtiger, en hoeft dus minder vaak te kloppen om dezelfde hoeveelheid bloed rond te pompen), en kan dan bijv rond de 50/min gaan kloppen. Eigenlijk heb je hier daardoor dus ook geen klachten van (dezelfde hoeveelheid bloed wordt immers rondgepompt). Soms kan je wat sneller duizelig worden of flauwvallen als je snel opstaat (orthostatische hypotensie), maar verder is het niet gevaarlijk. https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/gids-hartritme/lage-hartslag?tab=2
Heel anders is dat voor de jonge sporters die spontaan omvallen. Daar is eigenlijk altijd sprake van een (wel dan niet bekende) onderliggende hartaandoening. Het wordt dan wel een “hartstilstand” genoemd, maar we hebben het hier over ventrikelfibrilleren: Het hart klopt juist heel snel, zo snel dat het niet effectief kan pompen. Soms hebben deze mensen eerder klachten gehad zoals pijn op de borst bij inspanning, kortademigheid en/of syncope, maar dat is zeker niet altijd het geval. https://www.stin.nl/leven-met-de-icd/medische-verhalen/waarom-sterven-jonge-sporters-plots-aan-een-hartstilstand-oktober-2007.htm
Twee ‘veel voorkomende'(alles is relatief natuurlijk) oorzaken van deze hart”stilstanden” bij jongeren zijn: Aangeboren anatomische afwijkingen, zoals Hypertrofe cardiomyopathie (een aangeboren afwijking waarbij 1 of beide hartkamers zijn verdikt). Kenmerkend zijn deze patienten lastig te reanimeren: Hierdoor leidt het ventrikelfibrilleren dan ook tot overlijden.
De tweede is aangeboren hartritmestoornissen zoals verlengd QT syndroom, hierbij is een genetische fout opgetreden waardoor er bij inspanning (en schrikreacties!) een hartritmestoornis kan optreden die tot de ventrikelfibrillatie leidt. Hierdoor is sporten een trigger, maar denk bijv ook in koud water springen, en soms zelfs ‘de wekker die ‘s ochtends af gaat’ als oorzaak. Op ECG is deze aangeboren hartritmestoornis te zien, en dan kan het worden behandeld met betablokkers, waardoor je die ventrikelfibrillatie hoopt te voorkomen. Afhankelijk van de precieze aandoening kan ook een pacemaker geplaatst worden.
Op sportclubs zijn vaak AEDs te vinden: bij ventrikelfibrilleren kan dat het ritme weer in het gareel brengen!