Multiple myeloom en lichte / zware ketens

[Oude Academie]

Multipel myeloom is een vorm van kanker in het beenmerg waarbij 1 van onze belangrijkste afweercellen (een plasmacel) is gemuteerd en eindeloos blijft delen. De plasmacel is in de ‘normale situatie’ verantwoordelijk voor het maken van antistoffen

In deze kanker ontstaat er dus van 1 type plasmacel heel veel klonen: en dus krijg je ook een overmaat aan 1 soort antistof. Dit wordt dan een monoclonaal eiwit of ook wel een M-proteïne genoemd.

Hoe zien die antistoffen er nou uit (in de normale situatie)? Als je bijvoorbeeld het plaatje bekijkt van https://nl.wikipedia.org/wiki/Immunoglobuline dan zie je dat elk antistofje er als een soort vork uit ziet: de donkeroranje streepjes uit het plaatje noemen we de zware ketens en de lichtoranje streepjes de lichte ketens.

Ook dat het M-proteine bestaat uit lichte en zware ketens. Daar zie je dus nog uit terug wat de oorsprong was van de cel en zijn celproduct. Maar soms is de cel zo erg gemuteerd dat het geen goede eiwitten meer maakt: het bestaat dan uit ALLEEN lichte ketens (ongeveer 10% van de patienten heeft dit).

Door de aanwezigheid van HEEL veel antistoffen hierdoor krijgen patienten van allerlei dingen last. Onder andere:
1) De andere afweercellen en andere beenmergcellen worden verdrukt en kunnen hun functie niet meer uitvoeren
2) De botkwaliteit gaat heel erg achteruit, leidend tot erge botpijn, osteoporose, en zelfs spontane botbreuken… Heel naar.
3) Met name de lichte ketens kunnen gaan opstapelen in de nier, waardoor de nier niet meer goed kan functioneren (=nierfalen)

Diagnose wordt gesteld door die M-proteinen in het bloed te meten. Vervolgens wordt er een beenmergpunctie gedaan waarbij je heel veel van 1 type plasmacel zult zien onder de microscoop. Als je de diagnose krijgt start er een intensief behandeltraject met onder andere chemotherapie en vaak een beenmergtransplantatie.

[Danielle Wolzak]