Oestrogeen en progesteron

[Danielle]

Hoi Jacqueline,
Dat is een mooi voorbeeld van: Het klinkt alsof het hetzelfde is, maar dat is inderdaad niet het geval! Dat komt door meerdere dingen eigenlijk. De pil en HRT (hormone replacement therapy) zijn echt andere behandelingen, met andere werkzame stoffen, doseringen, maar ook zeker een andere doelgroep en een ander doel van de behandeling. Bovendien zijn er andere overwegingen van voors- en tegens om iemand te laten starten met het medicijn. Op die manier krijg je dus twee groepen die je niet meer met elkaar mag vergelijken als het ware.

→ De pil en HRT inhoudelijk bevatten andere hoeveelheden hormonen en/of een andere “bioavailability” oftewel hoeveel daadwerkelijk in het bloed komt. Het heeft immers een ander doel in het lichaam: De pil onderdrukt je cyclus, en HRT vult missende hormonen aan zodat je minder menopauze klachten krijgt zoals opvliegers.
→ Ook de doelgroep is niet vergelijkbaar qua voorafkans voor deze uitkomsten. De jonge/gezonde pilgebruikers versus de iets oudere gemiddelde vrouw die in menopause gaat. Zowel de pil als HRT verhogen je kans op bepaalde aandoeningen met een paar procent. Laten we voor het voorbeeld even 10% nemen (fictief getal, maar even om het wiskundig te laten zien)

Als je als relatief jonge pilgebruiker: laten we haar even 32 jaar oud laten zijn (mijn leeftijd). De voorafkans op borstkanker = op leeftijd 30-34 ongeveer 25 per 100.000 vrouwen per jaar. Stel, de pil verhoogt deze kans met 10% (wat het dus niet doet hoor, maar puur om wiskundig te laten zien wat er gebeurt: nu is de kans dan 25+10% oftewel 27,5 per 100.000 vrouwen per jaar. Stel de betreffende pilgebruiker is jonger, bijvoorbeeld rond de 16 jaar oud dan is de voorafkans natuurlijk nog kleiner.

En dan nu een vrouw met HRT die last heeft van menopauze klachten – laten we haar even 52 jaar oud laten zijn. De voorafkans dat borstkanker voorkomt is hier hoger, aangezien je meer in de “hoogtepunt-kans-jaren” van borstkanker zit. Bij leeftijd 50-54 zit je gemiddeld op 230 per 100.000 vrouwen per jaar. Deze mevrouw gebruikt nu HRT die haar kans 10% verhoogt (nogmaals, te hoge schatting, maar weer om te demonstreren wat er wiskundig gezien gebeurt). Die heeft nu 230+10% oftewel 253 per 100.000 vrouwen per jaar

Oftewel:
→ Bij pilgebruik rond 32 jaar krijgen 2 tot 3 extra vrouwen borstkanker per jaar (fictief getal)
→ Bij HRT rond 52 jaar krijgen 23 extra vrouwen borstkanker per jaar (fictief geval)

Op die manier zie je dat met een fictief hetzelfde risicopercentage de impact toch heel ander is. Dat komt door de voorafkans, hoe groter de voorafkans hoe hoger de impact van dat percentage.
Een zelfde soort redenatie gaat ook op voor allerlei andere uitkomsten zoals hart en vaatziekten, hierbij is ook de voorafkans groter op hogere leeftijd.

Anyways, HRT is echt een bijzonder onderwerp. Waar ook echt wel veel gedoe en nieuwe inzichten zijn geweest in de afgelopen jaren. Van in de jaren 80 dat bijna elke vrouw oestrogeen gebruikte, tot en met een studie in de beginjaren van 2000 waardoor het juist nauwelijks meer werd voorgeschreven. En nu de laatste onderzoeken dat het wat genuanceerder ligt: Er zijn risico’s van de behandeling (vanwege dat percentage dat het risico op o.a. hart en vaatziekten omhoog gaat), maar goed – afhankelijk van de klachten en risicoprofiel van iemand – kan het alsnog gunstiger zijn om te behandelen!

Lang verhaal – maar hopelijk heeft dit een klein beetje inzicht gegeven in hoe ingewikkeld het allemaal zit 😉
Groetjes, Danielle

[Jacqueline]

Dank je wel Danielle voor deze uitgebreide uitleg. Is mij helemaal duidelijk. Het wordt mij ook steeds meer duidelijk dat er (vooral op social media) te vaak te kort door de bocht berichten worden geplaatst. Ben zelf bijna 55 jaar en voor mij speelt juist de combi HRT en menopauze.