Rectale toediening

[Martine]

Het rectum is het laatste deel van de dikke darm. Dit valt dus onder het maag darmstelsel.

[Jacqueline]

Dank je wel Martine. Ik had even een denkkronkel😉

[Martine]

Haha, ja dat gebeurd soms.

[Danielle]

Hoi Jacqueline,
Een heel interessante vraag! Met ook wat nuance zelfs 🙂
Het is inderdaad een enterale toediening. Enteraal betekent letterlijk “Via het spijsverteringsstelsel”. Het rectum maakt daar onderdeel vanuit en is dus enterale toediening.
De tegenhanger is de parenterale toediening: “Niet via het spijsverteringsstelsel” waaronder dus bijvoorbeeld intraveneus, subcutaan, inhalatie, etc.

De reden dat specifiek het rectum heel interessant is qua toedieningsroute is het volgende: Vanuit de embryologie (=aanleg van het rectum als je nog in de baarmoeder zit!) bestaat het rectum eigenlijk uit twee delen.
1) Het laatste deel (bijna buitenkant zeg maar) van het rectum wordt uit het mesoderm gemaakt: En daarmee heeft het dus nauwere verwantschap met de huid dan met het spijsverteringsstelsel. Dit stuk van het rectum zit dan ook NIET aangesloten op de poortader, maar op de “gewone” veneuze afvoer via de vena cava inferior.
2) Het binnenste deel van het rectum wordt uit endoderm gemaakt: En daarmee vanuit hetzelfde weefsel als de rest van ons maagdarmstelsel. Dit stuk rectum zit dus WEL aangesloten op de poortader.

Mocht je al eens gehoord hebben van “first pass effect” (=de lever bewerkt de medicijnen die we innemen), dan geeft dit een interessante casus: Een deel van de rectale toediening zal via de poortader direct door de lever bewerkt worden, maar een ander deel van de rectale toediening zal via de vena cava eerst in onze bloedsomloop terecht komen voordat het wordt bewerkt door de lever. Hoe “dieper” je rectale toediening, hoe meer er dus bewerkt wordt door de lever. Dit geeft interessante wisselingen in de werkzaamheid van het medicijn dat je toedient 😅

Rectale toediening wordt op deze manier ook wel “slim” ingezet als we heel bewust de lever willen omzeilen maar geen injectie willen geven. Een voorbeeld kan zijn diazepam rectaal bij epileptische aanvallen. (inmiddels bestaat er ook een neusspray – nog makkelijker!)

Nou, hopelijk een interessant uitstapje op jouw vraag 🙂
Groetjes, Danielle

[Jacqueline]

Hoi Danielle

Dank je wel voor dit heel interessante uitstapje! Goed om te weten dat er ook verschillen zijn in werking van geneesmiddelen bij rectale toediening en waarom dat zo is.

Hartelijke groet

Jacqueline