verheldering term verdelingsvolume

[Danielle]

Hoi Anita,

Heel begrijpelijk: Verdelingsvolume is 1 van de meest lastige termen uit de farmacokinetiek. Dat komt omdat het een fictief volume is. Het bestaat dus eigenlijk niet, en dat maakt het lastig om er een voorstelling bij te maken.

Het verdelingsvolume zegt iets over de verdeling van een geneesmiddel over het lichaam. Als we een geneesmiddelspiegel willen meten, dan nemen we namelijk een bloedafname en bepalen dan hoeveel geneesmiddel daarin zit. We doen geen vetweefsel-bioptie, of een spierweefsel-bioptie om het daar in te meten.

Maarja, niet elk geneesmiddel blijft natuurlijk helemaal netjes in het bloed: Het gaat wél in het vetweefsel en spierweefsel zitten.

Het is een eigenschap van het geneesmiddel zelf in hoeverre het liever in het bloed blijft zitten, of dat het juist liever naar het vet/spierweefsel gaat (en dus uit het bloed gaat). Dit houdt in dat voor geneesmiddelen die liever in vet of spier gaan zitten, dat we spreken van een ‘hoge weefselbinding’. (wat dus precies zoveel betekent als: het zit liever in weefsel dan in bloed)

Maar dan lopen we er natuurlijk tegenaan: Als we spiegels meten in het bloed… en het geneesmiddel zit in vet of spier…. dan moeten we dus een omrekeningsfactor bedenken hoe we er tóch achter gaan komen hoeveel van dat geneesmiddel in vet of spier zit. En dat is het verdelingsvolume geworden.

Verdelingsvolume = hoeveelheid geneesmiddel in lichaam, gedeeld door de plasmaconcentratie.

Hoe hoger het verdelingsvolume, hoe liever het geneesmiddel in het weefsel gaat zitten ipv het bloed. Hoe lager het verdelingsvolume, hoe liever het geneesmiddel lekker in het bloed blijft zitten.

Een paar voorbeelden:

– Vitamine K antagonisten zoals acenocoumarol zitten heel graag in het bloed. Vd = 0,2 l/kg
– Chloroquine (anti-malaria) zit juist het liefst in het weefsel: Vd = 200 l/kg

Wanneer is verdelingsvolume belangrijk?
– Bij toetsen over farmacokinetiek 😉
– Bij het uitrekenen welke oplaaddosering je moet gebruiken: Als er een groot verdelingsvolume is, dan zal dus je dosering vooral in de weefsels gaan zitten. Als je dan een heel hoge dosering in 1x geeft dan kan je bijwerkingen / toxiciteit geven. Dit is de reden waarom oplaaddoseringen anders zijn voor alle verschillende soorten geneesmiddelen.
– Bij intoxicaties. Bij middelen die heel erg in het weefsel gaan zitten (in plaats van het bloed) heeft hemodialyse natuurlijk niet zoveel zin.

[Anita]

Duidelijk uitgelegd! Dank je wel

Gr Anita